Jeśli ktoś mówi, że nie przepada za smakiem kaszy, to znaczy, że nie trafił jeszcze na swoją ulubioną. Jest wiele różnych rodzajów kasz, a sposobów ich przyrządzania – dziesiątki. Jadali je królowie, gościły zarówno na szlacheckich stołach, jak i w wiejskich kuchniach. Kasze – zdrowe, różnorodne oraz niezwykle bogate w cenne składniki odżywcze. Najwyższa pora przyjrzeć się im nieco dokładniej i odkryć na nowo ich wyjątkowy smak, a także cały wachlarz kulinarnych zastosowań.
Kasza, jaka jest, każdy widzi?
Gdyby przypadkowej osobie zadać pytanie, czym jest kasza, to odpowiedź mogłaby sprawić trudność. Najprościej rzecz ujmując kasza to obrobione – mniej lub bardziej – ziarno zbóż (np. pszenicy lub jęczmienia) i pseudozbóż (np. gryki). Na przykład kasza gryczana powstaje poprzez oczyszczanie i poddawanie termicznemu kondycjonowaniu (prażeniu) ziarniaków gryki. Następnie ziarna sortuje się według rozmiaru, obłuskuje, po raz kolejny sortuje po obłuskiwaniu oraz oddziela od nich odpady (łuski, zarodki, plewki kwiatowe) i inne produkty uboczne.
Kasze różnią się ze względu na grubość ziarna. Mamy więc kasze:
- gruboziarniste (zwane krupami) – najmniej przetworzone, powstałe z całych ziaren (np. pęczak, kasza gryczana, jaglana),
- średnioziarniste – powstają poprzez łamanie oczyszczonego ziarna na mniejsze części (np. kasza mazurska),
- drobnoziarniste – otrzymywane poprzez rozdrobnienie kasz łamanych (np. manna, perłowa).
Ten podział ma duże znaczenie w kuchni i decyduje o tym, jaka potrawa może z danej kaszy powstać. Kasze gruboziarniste nie nadają się raczej do deserów i legumin, a kasze drobnoziarniste rzadziej podaje się z mięsami. Co można ugotować na obiad z krupami, sprawdzicie, przygotowując wyśmienite zapiekanki z kaszą gryczaną i dynią.
Zapiekanki z kaszą gryczaną i dynią
Czas przygotowania: 30 minut
Ilość osób: 6
Składniki:
Sposób przygotowania:
Pszenica, gryka, jęczmień – od zboża do kaszy
Kasze dzielą się także ze względu na zboże, z którego się wywodzą. Od tego zależą ich właściwości, zawartość poszczególnych składników odżywczych oraz, oczywiście, smak.
Kasza gryczana – powstaje z bezglutenowej gryki, która nie jest zbożem, ale jest podobnie traktowana. Ta kasza jest popularna zwłaszcza w wersji palonej, o intensywnym smaku i zapachu. Niepalona smakuje nieco łagodniej, a kaszka krakowska (niepalona, bardzo drobno łamana) jest na tyle delikatna, że nadaje się do deserów. Bezcenna dla zdrowia – zawiera dużo białka, wapnia, żelaza, potasu, magnezu i fosforu.
Kasza jęczmienna powstaje z jęczmienia, jak sama nazwa wskazuje. W Polsce to jej produkuje się najwięcej i to w kilku odmianach (pęczak, perłowa, łamana). Jest źródłem niacyny, a także ma dużo błonnika.
Gruboziarnisty pęczak przez wiele lat był w niełasce, traktowany jako kasza gorsza, mniej smaczna. Teraz wraca i do tego w wielkim stylu – zastępuje z powodzeniem ryż w risottach (tworząc kaszotta) oraz świetnie sprawdza się w sałatkach.
Kaszę perłową najczęściej spotykamy w krupniku, ale podaje się ją również jako dodatek do mięs i sosów. Choć szefowie kuchni coraz śmielej wracają do słodkich deserów z tej kaszy.
Kasza jaglana to inaczej łuskane ziano prosa. Kasza, która wraca z zapomnienia. I są ku temu powody. Pod względem wartości odżywczych jest tak samo wartościowa, jak kasza gryczana. Zawiera mało skrobi, dużo białka i witamin z grupy B, a także żelazo i miedź. Jest lekkostrawna i uniwersalna. Sama z siebie ma smak bardzo łagodny, dlatego można ją stosować w daniach słodkich i w wytrawnych.
Kasza manna powstaje z pszenicy, jest bardzo drobniutka. Ma mało błonnika i witamin, nie jest też szczególnie bogata w minerały. Ale za to ma sporo jodu oraz jest lekkostrawna. Zupy, kleiki, słodkie desery – dla każdego znajdzie się jakieś jej zastosowanie.
Kaszka kukurydziana wytwarzana z ziaren kukurydzy. W kuchni polskiej stosunkowo nowa i stosowana nad wyraz ostrożnie, a jednak warta uwagi, ze względu na witaminę E i dużo „dobrego tłuszczu”. Ma małą wartość odżywczą, bo białko w niej nie zawiera tryptofanu, ale za to rzadziej wywołuje alergie.
Warto skosztować wszystkich rodzajów kasz. Dziś szczególnie zachęcamy wypróbować przepis na pikantne kotlety z kaszy bulgur.
Pikantne kotlety z kaszy bulgur
Czas przygotowania: 25 minut
Ilość osób: 4
Składniki:
Sposób przygotowania:
Sroczka kaszkę warzyła
Do XIX wieku kasze, obok potraw mącznych, były podstawą kuchni polskiej. Dopiero ziemniaki zmieniły układ sił na naszych stołach. Wiek XXI przywraca honorowe miejsce kasz na talerzach. Kasze są zdrowe, mają świetny wpływ na układ pokarmowy, a do tego można je przyrządzać na wiele sposobów. Kasze gruboziarniste znamy jako dodatek do mięs np. zrazy i kasza gryczana to dobrze znany każdemu duet. Ale wystarczy je zamieszać z warzywami i zyskają inny, lżejszy charakter.
Dlaczego warto sięgać po kaszę? Odpowiedź jest prosta. To bogactwo witamin z grupy B, kwasu foliowego, witaminy E i całkiem dużo składników mineralnych (przede wszystkim potasu, żelaza i magnezu), które pełnią wiele znaczących funkcji w organizmie. Foliany pomagają w prawidłowym funkcjonowaniu układu odpornościowego, a witamina E ochrania komórki przed stresem oksydacyjnym. Z kolei magnez troszczy się o mięśnie i zdrowie kości. Za to żelazo wspomaga właściwą produkcję czerwonych krwinek i hemoglobiny, jak również utrzymuje metabolizm energetyczny na odpowiednim poziomie. Kasze zawierają ponadto dużo skrobi, która rozkłada się na cukier prosty – glukozę – i stanowi paliwo dla wszystkich komórek. A co poleca szef kuchni Knorr? Sprawdź przepis na wege buritto z kaszotto po meksykańsku. Życzymy smacznego!
Wege buritto z kaszotto po meksykańsku
Czas przygotowania: 25 minut
Ilość osób: 4
Składniki:
Sposób przygotowania: